Carpon dimuat di Majalah Mangle 11 Oktober 2012

Nu Ngageugeuh Tangkal Séngon

Ku : Nina Rahayu Nadéa

            Atoh pisan basa kadatangan Pak Rt ka imah, seja meuli hiasan  anu ngagantung dina témbok imah. Hiasan jaman baheula anu bentukna parahu keur lalayaran. Parahu anu warnana semu abu, dina pigurana aya nu ngelemeng   garis leutik, nonjolkeun serat nu hideung lemes.  Warisan ti nini aki baheula. Duka geus sabaraha  umurna. Ngan ceuk béja ti aki kuring, eta hiasan teh geus aya ti manéhna budak. Malah cenah umurna geus ratusan taun kaliwat.

            Kitu pantes atuh, sainget kuring, ti jaman budak, éta hiasan geus aya. Maturan imah.  Tapi anu matak hemeng. Nepi ka ayeuna éta hiasan parahu can pernah keuna ku sakadang rinyuh. Angger weweg.

            Lain saurang dua urang anu hayang ngapimilik éta hiasan. Da cenah ceuk nu ngarti ieu hiasan téh ngandung mistic jeung nilai seni anu kacida mahalna. Sarta anu kungsi kadéngé ku ceuli  sorangan, yén miboga benda siga kieu mampuh nyinglar sabangsaning mahluk gaib anu teu pararuguh. Tapi kanu hal anu kadua kuring teu pati maliré. Da berkah nepi ka kiwari kuring can kungsi kawénéhan manggih sabangsaning jurig atawa dedemit.

            Sabenerna teu hayang ngajual ieu hiasan anu sasat titinggal karuhun anu ngan sakitu-kituna. Komo inget kana wasiat Bapak saméméh ninggalkeun alam dunya. “Omat tong ngajual hiasan ieu, bakal méré katengtreman jeung ngajaga imah salilana.” Kitu cenah nongtoréng kénéh dina ceuli. Lain teu inget kana amanat nu jadi kolot. Tapi ayeuna geus  buntu pilampaheun. Antukna  peupeujeuh ti kolot kapaksa dipungpang. Kapaksa, demi méréskeun masalah anu jadi anak. Masalah urusan duit.  Sangkan nu jadi anak bisa ngilu ujian kalawan tenang, teu mikiran nanaon.

Matak nineung puguh ngingetkeun  éta barang. Kitu pantes, da karasa ku sorangan. Ningali éta parahu sok asa nambah katingtrim kana diri. Katugenah anu ngamomotan sok leler ku ningali éta hiasan. Teu bosen ningali  hiasan anu dijieun tina tangkal ebony (Diospyros celebica Back) khas Sulawesi. Komo lamun pas kabeneran aya rejekina, ngahajakeun nyolokeun kabel kana steker. Kabel anu ngajadikeun  parahu tingkariceup.   Hibar katingali ti anggangna, ku sabab dina  parahu ditarétés lampu leutik warna-warni matak nyari.  

Tapi dibéré masalah dina urusan duit mah angger waé lieur taya ubarna. Kajaba ku duit deui. Matak basa Pak Rt datang téh, asa ditumbu umur  lain bobohongan. Pak Rt gé méh teu percaya waktu kuring ngamanggakeun pamaksudanna. Maklum sabenerna geus sababaraha kali Pak Rt ngahelaran éta hiasan. Ngan salila ieu kuring taya maksud nginjeumkeun sumawona ngajual.  Ayeuna mah pédah waé bakat ku butuh.Titik.

            “Enyaan rék dijual ieu téh Mang Danu?” Pak Rt nyidikeun beungeut, siga nu sieun  salah déngé.

            “Enya, ari di dinya keukeuh hayang meuli mah, ngan kadé hargana anu rada alus.”

            “Lima ratus rébu, sok jadi ayeuna kénéh dibayar,” Pak Rt ngaluarkeun duit. Méré kayakinan ka kuring.

            “Tambahan atuh  saratus rébu,” kuring api-api nahan. Padahal dina haté mah surak ngadéngé duit anu sakitu gedéna.

            “Nya geus sapuk laah,” Pak Rt langsung mikeun duit  ka kuring.

            Kuring nampa bari semu handeueul. Handeueul geuning Pak Rt langsung nyatujuan kana harga. Nyaho kieu mah meureun tadi téh rada gedé naekeunna. Gerentes haté. Bari  teu burung leungeun manjangan, nampanan duit ti Pak Rt.

***

            “Ma....Pak!”

            “Aya naon?” témbal kuring  ngulisik.

            “Di dieu ah mondokna, sareng Ema!”

            “Kunaon teu pupuguh, biasana gé sorangan?” tanya kuring rada kerung.

            “Ah sieun,” témbal anak kuring bari langsung asup ka kamar, golér di gigiren indungna. Atuh kapaksa kuring ngéléhan, saré dina korsi di tengah imah.

            Karék gé reup. Kulutrak sara panto di dapur ngulutrak. Nyah beunta. Keteyep leumpang muru dapur. Rét kana panto anu nutup rekep. Diilikan imeut naker. Angger teu salah nempo. Da sidik sakadang tulak masih kénéh napel dina panto. Teu katingali urut muka. Salah déngé meureun, ceuk pikir. Laju malikeun awak,  muru kana korsi urut  saré.

            Rekééét, kadéngé deui sora panto. Atra. Panasaran kuring ka dapur ningalian deui panto. Rada lila cicing di dapur téh. Tapi nepi ka cangkeul suku angger  euweuh nanaon. Geus puguh tetempoan mah kuring diuk  na korsi deui. Tapi teu peureum, ngadon ngahuleng. Inggis aya sora anu dipiharep. Labeng nepi ka janari leutik teu ngadéngé sora nanaon. Ari lain sora jangkring, bueuk, bangkong mah.

            Ngan isukna geunjleung. Aya kajadian ahéng di lembur.

            “Mang ari tadi jam opatan kunaon teu puguh-puguh ninggalkeun kuring?” Bi Emay nanya. “Hanas ngobrol wé bacétrot, ari dilieuk di dinya geus euweuh teu katingali punduk-pudukna acan.”

            “Jam opat iraha?”

            “Nya biasa waktuna kuring balanja ka pasar keur kaperluan warung.”

            “Jam opat shubuh,” kuring ngagerendeng.

            “Enya, sok api-api kitu,” Bi Emay  ngomong tandes.

            “Nya nanya naon kuring?’

            “Halah éta, poho deui kana omongan sorangan. Nanyakeun jéngkol sabaraha sakilona, tah ku kuring dipangmawakeun. Hihidengan sorangan wé meuli satengah kilo. Da basa ditanyakeun meuli sakumaha geus euweuh di dinyana,” Bi Emay mikeun jéngkol ka kuring.

            “Kéla...kéla rumasa kuring mikalandep jéngkol, tapi asa teu pesen da shubuh tadi mah puguh   kabeurangan, jam setengah genep karék nyaring. Maklum bisa saré wanci janari leutik,” kuring ngécéskeun. Bari teu burung nampanan jéngkol.

            “Baruk teu pesen? Da sidik kuring téh ngomong jeung di dinya,” Bi Emay ngahuleng.

            Sajongjonan  kuring jeung Bi Emay teu nyarita. Anteng dina pikiran sewang-sewangan. Keur kitu torojol Pak Rt datang hariweusweus.

            “Ngadéngé teu kajadian peuting tadi Mang Danu?’

            “Kajadian naon, Pak?”

            “Éta urang wétan nepi ka tikusruk tina motor. Cenah mah basa ngaliwat ka hareupeun imah di dinya. Kira jam dua belas peuting beut aya nu megat, sarta ménta rokok dua batang. Ngan basa dilieuk cenah jilimna geus ngiles. Atuh motor langsung mangprét. Tah lebah pudunan motor ngagubrak euweuh kasaimbangan. Waktu keur kitu kadéngé ceunah anu seuri nyikikik tingcirihil.”

            “Jam dua belas? Ah, asa teu ngadéngé gerungna motor ngaliwat. Terusna kumaha?” kuring panasaran.

            “Nya terus wé cenah lumpat. Tuh motorna gé ayeuna karék dibawa ku Mang Juhri jeung Mang Adut. Da nu bogana embungeun nyokot motor ku sorangan. Bangbaungeun kénéh sigana.”

            Ti kajadian harita, mindeng kadéngé hal anu teu dipiharep. Ningali Kunti atawa aya nu megat di hareupeun imah kuring geus jadi carita sabiwir hiji. Nambah kahariwang jeung nu pasti ceuli asa rawing teu pupuguh. Majar téh cenah kuring ngukut bangsa dedemit.

            “Tuar wé atuh tangkal séngon téh, méh euweuh nanaon geura,” dina hiji poé Mang Juhri  ngahaja nganjang ka imah méré kamandangna.

            “Halah lebar teuing atuh, ngahaja puguh,  méh  imah butut teu katingali teuing da kahalangan  ku tangkal nu galedé.”

            “Enya sakalian wé oméan atuh, bahanna tina tangkal séngon. Keun urang sabilulungan  teu kudu diburuhan. Tinimbang warga asa teu aman, loba titingalian anu teu paruguh.”

            Ku gempungan anu diayakeun, akhirna sakabéh warga sapuk pikeun ngabantuan kuring, nuaran tangkal sarta langsung kerja bakti ngoméan imah  anu geus butut, méh doyong. Ti mimiti panto, jandéla kabéh dioméan. Malah pak Rt mah haat, nyumbang bilik ngaganti  anu geus barolong. Ku kerja bakti pagawéan téréh anggeus. Teu nincak saminggu imah alus geus ngajeugléng.  Alus keur pantaran kuring. Da gedéna mah angger nurutan bangunan anu baheula. Tapi ayeuna mah weweg, imah lénglang beresih matak tumaninah. Komo deui ayeuna mah titingalian bisa langsung ka jalan. Tempat balawiri.

***

            Sapoé dua poé taya nanaon. Tapi dina peuting katujuh meneran pisan malam Juma’ah, aya kajadian ahéng.

            Harita wanci sareureuh budak. Di luar hujan ngaririncik.

            “Ma....buka panto!”

            “Leuh kahujanan Nyi? sok atuh ka kamar salin heula, Ema nyieun  téh manis geura,” kadéngé indung budak ti luar kamar. “Yeuh andukna.” Jempling. “Tiris pisan di luar? Éta meuni pias kitu?” disawang ku pikiran kuring, jigana pamajikan nengetan kana beungeut budak anu kakara jol balik ngaji.

            “Ka mana ayeuna budak téh?” kuring nanya kanu jadi pamajikan.

            “Tuh di kamar, sigana kabulusan. Da basa ngarampa leungeuna meni tiis caméwék, alah batan és.”

            “Assalamu alaikum,” kadéngé nu uluk salam.

            Bray panto di buka. “Aéh geuning...,” kuring teu kebat.

            “Naha Nyai geus aya di luar deui, iraha ka luarna?” pamajikan nanya.

            “Naon ari Ema da abdi mah nembé mulih!”

            “ Ari nu tadi saha?” pamajikan nanya.

            “Kuring mah Kunti.    Hi...hi...hi... “ Kadéngé atra  nu nyikikik ti jero kamar.

            Pitunduheun  asa jauh. Komo beuki peuting hujan lain ngaleutikan, tapi beuki  gedé, siga anu dicicikeun ti langit. Dor dar gelap matak keueung lain bohong.  Kahayang mah rék ka imah Bi Ursih jeung Mang Tarsun, rék ngajakan  sugan daekeun mondokan imah, ngabaturan nu jadi anak pamajikan. Tapi teu jung da teu diidinan. Jeung na deui dipikir ku sorangan, saha jalmana anu daék kaluar dina wanci hujan ngagebrét kieu. Antukna ngariung, ngararasakeun kakeueung nu beuki rosa.

Sora cihujan manjur kenténg kadéngé atra. Séahna matak muringkakeun bulu punduk.

            Wanci tengah peuting.

“Braak.”

            Kadéngé  tarik pisan lebah tukang. Persisna di dapur. Kabéh tingraringeuh. Tadina mah rék kuring waé sorangan ka dapur. Tapi embung ditingalkeun. Antukna ngabring ka dapur. Paantay-antay. Kuring ti heula, dituturkeun ku budak jeung pamajikan. Éta gé teu kaur ngaléngkah da budak ngabebetot waé. Tapi teu burung nepi ka dapur.

Gebeg. Reuwas lain dikieuna, ningali panto nu anyar dipasangkeun geus bolongor teuing kamana. Cai hujan katingali nyebrot asup ka imah. Ragamang kana triplék nu nyampak di dinya, maksud rék ngahalangan panto méh cihujan teu asup ka imah. Suku ngaléngkah ningali ka luar. Saheulaanan ngajanteng lebah panto dapur anu bolongor.            “Hi...hi...hi....” 

            Breéh, atra pisan aya nu ngageuleuyeung di luar. Sarwa bodas. Beulah wétan   panto ngapung ngalayang.

            “Hi...hi...hi...malikeun imah kuring,” sorana semu ngirung kasilep angin peuting.

***