Kencleng Masjid

Dimuat di Majalah SundaMidang, 25 Mei-25 Juni 2016

Kéncléng Masjid

Ku Nina Rahayu Nadéa

                Geunjleung.  Bu Elia jalma pangjegudna rék ngaréhab masjid. Masjid anu ngahaja dijieun pikeun mapag bulan puasa. Nu utamana méh lembur urang lembur aya pacabakan. Sabab lian ti rék ngagedéan masjid, Bu Elia rék nyieun tempat khusus pikeun  jualan.  Nambah panyumanget urang lembur dina nyieun masjid, sabab boga pangharepan anyar. Boga pacabakan anyar. Dagang.

                Jol itu jol ieu pada ngarojong. Teu sirikna lalaki kambeh tumplek kerja bakti. Bagilir. Dapon masjid agréng téréh bérés.  Ngarah téréh kaala hasilna. Enya wé ku sumanget gawé babarengan mah masjid téréh anggeusna. Gancang sabulan tina waktu nu geus ditangtukeun.  Rancabolang  jadi sabiwir hiji. Ngabogaan majid anu agréng. Masjid Elia.  

                Masjid téh pernahna di sisi jalan gedé. Ramé. Jalan anu jadi batas kota. Ti baheula gé  loba nu ngajugjug. Kitu pantes da ngan ieu masjid nu aya di batas kota mah, katambah tara kakurangan cai. Baresih jeung raresik. Komo ayeuna masjidna diagréngan geus kajudi nu datang bakal rabul.    

                Masarakat lembur Rancabolang gé ngilu reueus, ku ayana masjid elia téh geus ngangkat darajat urang lembur, lantaran boga pacabakan maneuh. Kitu deui  kuring anu asalna ngaligeuh teu puguh. Jadi boga pangharepan anyar.  Bulan puasa téh moal ngahuleng teuing. Nu biasana mah manggih puasa pinuh ku ngarasula jeung rumahuh, nyanghareupan pangabutuh, ayeuna mah tumaninah.

                Kadaharan nu dijual ku kuring, kadaharan tradisinal. Opak, Kolontong, jeung nu lainna. Tapi bulan  puasa mah, ditambahan.  Sabangsaning kolek, jeung lainna,  pikeun tajil. Naon waé anu sakira-kira payu. 

                “Jang, wayahna nya ti ayeuna kahareup mah. Kudu mayar tempat. Pan Jang wardi gé apal meureun hahargaan  terus nérékél. Pangbéjakaun ka nu lain.” Bu Elia datang ka warung dina hiji poé.

                Kuring tiban unggek. Kabungah nu karék mangkak, kuncup sapada harita.  Pan Bu Elia kungsi nyarita yén pikeun urang lembur mah, lapak téh haratis. Tapi ayeuna beut béda. Tapi teu leutik haté. Sakieu gé untung aya nu méré tempat. Da geus kairong piuntungeunana.  

                 Ti baheula gé ka ieu masjid loba jalma anu nyimpang pikeun solat. Komo Saptu jeung Minggu mah loba pisan anu ka luar kota, atuh ngaliwat ka ieu tempat. Loba nu  eureun pikeun ngareureuhkeun kacapé,  kapincut ku lega  tempat parkirna tur kaayaanna nu babaresih, matak pikabetahan. Masjid agréng, beuki nambahan pangeusina.  

                Kuring ogé kabagéan milikna. Loba nu ngadon jajan ka kuring. Utamana mah mareuli kadaharan tradisional téa. Keur oleh-oleh.  Atuh kuring gé ngengken deui kanu di lembur da ku sorangan mah teu katanagaan.

*

                “Naha moal ka masjid?” kuring nalék budak sorangan, nu biasana purah nunggu kéncléng masjid dina hiji poé.

                “Moal?” Budak nangtung  “Ayeuna mah ditungguan ku  Bu Elia.”

                “Kutan? Maenya?”

                Ti dinya mimiti loba dongéng anu teu puguh. Dongéng perkara kéncléng. Enya asalna nu méré kéncléng téh saridona. Tara ieuh dipatok kudu méré sabarahana. Kangaranan kéncléng nya pasti wéh méré saridona. Tapi tisaprak dicepeng ku Bu Elia téa. Cenah mah kéncléng téh dipatok kudu mayar  lima rébu, asa teu percaya,  da kuring mah can kungsi dipénta duit. Duka pédah urang lembur meureun.

Beuki lila éta dongéng beuki sahéng. Mobil nu datang beuki lila beuki saeutik. Ngadéngé dongéng nu teu puguh sarta ninggali nu datang nyaeutikan bet asa lewang. Puasa sakeudeung deui lekasan ... kasalempang mingkin ngagedéan. Komo beuki dieu nu parkir mobil beuki saeutik. Ukur ngaliwat, teu ngarérét rérét acan. Langsung nyemprung.

Aya éta gé hiji dua mobil nu datang, ngan kitu, balikna  mawa paromanna nu haseum. Nu biasana saruka bungah sarta nyimpang ka warung. Loba nu tingkecewis nyaritakeun perkara kateusugemaan solat di ieu masjid. Mimitina mah  teu hayang nyaho. Ngan ari kalilaan mah ceuli beuki panasaran, pangpangna mah asa hariwang ku kaayaan dagangan sorangan, nu beki tiiseun. Bisi waé margalantaranna datang ti warung kuring.

“Magga, Bu. Jajan heula. Buka heula.“ kuring imut ti lawang warung, mapagkeun jalma anu karék solat magrib.

                “Moal. Bisi ditekuk.” Nu awéwé ngomong kurawed bari ngabéngbéos. Panasaran rada dituturkeun api-api rék miceun runtah.

                “Iy... horoém solat di masjid ieu deui. Engké mah mung ngaliwat ka dieu tong solat di masjid ieu wé, Pap. Geuleuh... nanaonan sodaqoh dikomersilkeuin.”

                “Sodaqoh dikomersilkeun?”  ceuli  kuring rancung ngadéngékeun.

                “Ssst. Keun sodoqoh, da tara unggal poé. Bulan puasa kudu loba mupuk amal.” Salakina rada nyureng.

                “Disebut sodaqoh téh  mun iklas atuh Pap. Pan ieu mah sodoqoh dipaksa. Tadina rék méré gedé gé horéam ari dipénta mah.  Teu kiira-kira nya nu boga masjid. Piraku tiap jalma nu solat kudu méré kéncléng lima rébu saurangna. Leuh teu éling sugan.” Awéwéna ngomong deui.

                “Mah, buka heula atuh mah. Lapar.” Budak awéwé leutik rada ngarenghik.

                “Ké. Tuh di warung itu. Di luar komplek masjid ieu. Geulis.” Indungna nungtun  budak semu rusuh.          “Éta ku geuleuhna téh deuih. Maenya kéncléng ditungguan. Jalma anu rék ngasupkeun duit, kudu ngaliwatan heula leungeunna, sarta nyarita. Punten sajalmina lima rébu ayeuna mah. Pan geuleuh tah. Di mamana gé nu ngaranna kéncléng masjid mah saridona. Teu kudu ditampanan deuih ku leungeun  éta jalma.” Siga nu can puas pamajikanna nyarita deui.

                “Judulna ieu mah bisnais masjid atuh. Lain kéncléng masjid...” Budak lalaki gedé ngilu mairan.

                “Kumaha, Jadi buka di dieu téh?” Salaki nanya deui ka pamajikan.

                “Teu hayang teuing. Entong ... lebar. Pangpangna mah geuleuh ku kajadian tadi. Enya gé sodoqoh, rido. Tapi ari ditangtukeun mah ah. Horéam. Mending gé tuh beulah ditu wé. Rada jauh ti dieu. Sakalian urang ngilu tarawéhan di dinya. Puguh-puguh tah sodoqoh ka masjid anu butuh keur pangwangunan.“

                Éta omongan kabéh kadéngé pisan ku kuring. Karék ngarti. Enya nu boga masjid ayeuna mah naripkeun kéncléng masjid, gedéna lima rébu.

*

Puasa saminggu deui. Masjid Elia sepi. Béja pabéja – béja. Nerkab ka mamana. Béja ngeunaan Bu Elia anu sok narifkeun kéncléng masjid. Atuh perbawana ka tempat dagangan kuring gé jadi sepi. Tara aya nu meuli.  Nu datang paling nu jauhna nu teu apal kana kaayaan éta masjid. Tapi nya kitu balikna jadi kurawed. Haseum. Pédah asa dipaling meureun. Wajar. Ayeuna lamun saurang 5000 dikalikeun pangeusi mobil misalna waé sapuluh. Atuh kudu méré kéncléng masjid téh 50 rébu. Meunding meuli bengsin waé.

                Ti dinya mah. Jempling. Masjid téh tara aya anu ngadatangan.  Ari lain nu deukeut mah, kitu na teh bari jeung rarat rérét. Mun pareng nu bogana aya mah, tara jadi ka masjid da sieun téa. sieun dipéntaan kéncléng. Urang lembur gé geus tara jujualan deui. Balik deui kana khirupan anu baheula. Anu ka sawah, anu macul, naon waé sagawé-gawé. Atuh mushola leutik nu baheula sepi ayeuna haneuteun deui.

Puasa téréh lekasan. Dua poe deui. beut meunang béja bu  Elia gering parna.  Dibéjakeun kanu di lembur, maksud téh urang babarengan ngalongok. Ngadon tingkecewis.

                “Meujeuhna gering gé. Kawalat tuda duit kéncléng dibisniskeun, leuheung keur kapentingan umat. Ieu mah dihénggoy ku sorangan.”

                “Ceuk béja ladang kéncléng teh dibeulikeun tanah di lembur peuntas.”

                “Top tah duit 5000 jadi doa ti tiap jalma.” Nu lain mairan.

                Kuring bati istigfar. Puasa dua poé deui, sugan aya kénéh waktu pikeun ngaberesihan diri, Ngajauhkeun tina sifat iri jeung dengki. Ngajak anak pamajikan pikeun ngalongok kanu gering. Méré dunga kalawan iklas, sangkan nu gering gera dicageurkeun deui.***

Nina Rahayu Nadéa. Nulis dina bahasa Indonesia jeung bahasa Sunda. Tulisanna dimuat di:  Pikiran Rakyat, Galamedia, Kabar Priangan, Majalah Kartini, Analisa Medan, Radar Bojonegoro, Majalah Potret Banda Aceh, Majalah Baca Banda Aceh, Suara Karya, Suara Daerah, Majalah Kandaga, Majalah Mangle, SundaMidang, Galura,  Tabloid Ganesha, Tribun Jabar, Koran Merapi Yogyakarta, Majalah HAI, Majalah Loka Tasikmalaya, Majalah Guneman,  Sastra Sumbar, Majalah Bobo, Buletin Jejak, KOMPAS, Kedaulatan Rakyat, Solo Pos, Joglo Semar, Radar Bayuwangi, jrrd