Manglé
Keur Emay
Ku
Nina Rahayu Nadéa
“Na, euweuh deui lalaki lain? Mikir atuh. Sakitu urang
hirup balangsak téh piraku rék meunangkeun deui nu balangsak.”
“Téh, abdi sareng...”
“Geus gandéng!”
kuring ngajéngkat. Muru ka kamar. Brug panto kamar ditutupkeun satarikna.
Teu... teu hayang ngadéngé Mamah anu ngageroan kitu deui Mina, adi kuring anu
ngagukguk ceurik.
“Téh, kunaon Tétéh
meni ngéwa-ngéwa
teuing atuh ka Dais? Naon atuh dosa abdi téh. Naon waé kahoyong Tétéh
ditedunan. Asal ngawidian abdi ngadahup.” Kadéngé sora Astri ti luar kamar atra. “Naha Astri kudu nungguan Tétéh
nepi ka kolot? Nepi ka cetuk huis. Nepi ka iraha Téh? Astri téh capé.” Kadéngé ceurikna balilihan. Kadéngé si Mamah ngupahan.
Teu... teu hayang némbalan.
Cua kacida. Ngabayangkeun beungeutna gé mun kongang mah hayang nyiduhan. Geuleuh
kacida. Teu nalipak manéh. Gusti... lamun bisa mah hayang ceurik jejeritan. Hayang
ngaleungitkeun momot anu nalingkung diri. Sok asa ngarareunah kuring nu capéna,
tisuksuk tidungdung néang kipayah. Ngorbankeun diri, teu mikiran kawin. Lantaran
hayang nyakolakeun adi. Nyugemakeun nu jadi kolot. Hayang boga imah sorangan.
Capé
ngontrak waé
imah. Pindah unggal taun. Capé ditagih hutang pédah
elat mayaran.
Rarasaan mah perhatian kuring sagalana geus tamplok ka kulawarga. Adi junun sarakola, bisa kuliah
tur gawé.
Kuring sorangan mah baé téh teuing ngan tamat SMA. Atuh ku keyeng nabung, bisa
kalaksanakeun boga imah sanajan leuleutikan gé. Bisa méré
jajan keur nu jadi indung matuh saban bulan. Kitu deui pangabutuh di imah, ti
miiti sabun sagala rupa kuring nu nékel. Geus puguh béas,
mayar listrik mah pan kuring nu mayaran. Da ari nu jadi adi mah ning mikiran
pangabutuh keur sorangan waé. Sakitu gé bungah teu ngaririweuh deui.
Norék
manéh
lamun kadéngé haréwos parawan kolot ka kuring. Nu
penting maranéhna bisa ningali, tah ku ayana perjuangan kuring. Indung
senang, imah weweg, adi sakola luhur. Peun sakitu.
Aya nu peurih kaliwat saking. Haté gudawang lain meumeueusan. Astri...
Astri.... Enyaan asa ku téga. Ngarti, yén
jodo mah urusan mantenNa. Tapi kahayang téh cik atuh.... Ah, hésé
ngedalkeunna. Da puguh maranéhna geus kaeuntreupan duriat. Kuring nyusut cipanon nu ngalémbéréh
teu kaampeuh. Enya di hareupeun Mamah, Mina jeung Astri kuring téh
katingali gagah. Wani tutunjuk.
Sosorongot. Padahal geus nyorangan mah. Ngan saukur ceurik jeung ceurik mikiran
nasib.
Teu hayang lila dia lautan kasedih. Jung nangtung, gesut nyisiran. Neuteup
gambaran diri nu némbongan dina kaca. Gurat-gurat kakolotan dina beungeut
geus katingali. Sanajan maké make-up.
Moal bisa dibobodo. Rap maké baju anu anyar meuli kamari. Rék
jalan-jalan niiskeun pikir.
“Jig, lamun keukeuh manéh
rék
kawin jeung lalaki éta. Ngan omat. Sanggeus dirapalan tong hayang cicing di
imah ieu. Kudu langsung ngejat. Inget, ieu imah meunang urang, lain meunang sasaha.”
“Ssst. Téh.” Mamah ngadeukeutan, rék ngalelemu.
“Jeung tong hayang disaksian ku urang.
Sok wéh
kadinya suka senang nya. Anggap wéh urang mah euweuh.” Ngomong beuki
sugal. Muka panto satarikna. Laju dipeundeutkeun leuwih tarik.
*
Teuing sabaraha poé
teu balik ka imah. Kitu wé kadang saré di kantor, kadang saré
di babaturan. Teu betus ka sasaha gé perkara nu sabenerna. Teuing kétang
ari jero-jeroan mah. Da pasti wé aya cakcak bodas. Keur mah eukeur pan
di tempat gawé téh aya Wati, babaturan Astri. Piraku teu diondang. Jeun teuing, gerendeng haté.
Nu penting ayeuna mah moal mikiran nu di imah. Keun arantepkeun sina malikir,
sugan karasaeun tah ku maranéhna kumaha héséna néangan duit téh.
Ngabantuan Mina onaman waktu manéhna kawin, rido pisan, biaya kawin kabéh
ti kuring. Tapi ayeuna? Sanggeuk teuing. Keun wé si Mamah sina ngarasakeun
kumaha lieurna ngatur nu rék hajat téh, bonganna mangmeunangkeun waé
si Astri.
Haté kuring noroweco, asa bungah, ningalkeun
imah nu pinuh ku masalah. Sugan pakucrut tah hajat téh, seuri haté
lamun nepi ka kawirangan téh. Haha.... Kabéh geus pada nyaho biaya sagala ti kuring. Ari ayeuna dina perkara
ieu? ngarareunah teuing mangmeunangkeun si Astri. Geuleuh. Enyaan boga kolot téh
asa teu ngarti. Dulur deuih kabéh saruana, sigana téh
mangmeunangkeun si Astri. Taya saurang mangkluk anu ngarti kana haté
kuring. Cipanon deui deui bedah. Najan ditahan,
najan kudu kuat angger wé, ceurik deui kuring téh.
Geuleuh ogé
ka sorangan nu céngéng. Ceurik jeung ceurik.
“May. Urang karokéan,
yu.” Misna noél, siga nu ngarti kana kaayaan kuring nu sedih.
“Hayu. Jam sabaraha ayeuna?”
“Jam 7.”
“Jam 7?”
“Enya kumaha kitu? Horéam?”
“Ayeuna téh malem Senén
nya?”
“Enya. Tumben nanya poé
sagala.”
“Lain. Asa aya nu tinggalan keur
gawé
isuk. Kuring ka imah heula nya. Ké ka dieu deui ngadon saré.”
“Hayu atuh dianteur ku saya.”
“Halah teu kudu. Pira gé
ti dieu ka imah. Deukeut ieuh. Biasana gé ti kantor jam sapuluh peuting.”
“Lain bisi kumaonam wé.”
Misna neuteup kuring siga nu kasieunan.
“Kalem moal aya nanaon. Ok.”
Kuring ngabalieus, miceun benugeut, api-api nyokot HP nu aya na luhur méja.
Inggis ieu semu kanyahoan. Yén aya kasedih nataku nu ngarunggunuk
dina haté.
“Nya atuh ari keukeuh mah. Hati-hati.”
Malam Senén. Berarti acarana geus bérés.
Enya gé
embung panggih jeung si Astri. Tapi beut asa aya nu lain. Hayang ningali suasana
aula ayeuna. Aula nu poé tadi dipaké ngarencéng-rencéng si bebengok. Sugan aya béja
yén
acara téh
ngérakeun
jeung teu nyugemakeun. Tada teuing surak ieu haté. Sajajalan dipinuhan ku rupa
panglamunan.
Ngéléhan
manéh,
ngorbankeun diri dapon adi-adi katut kulawarga senang. Asa euweuh niat hadé
pikeun ngawangun rumah tangga. Sanajan enya teu ngabohong kétang,
kungsi sababaraha kali hahadéan. Ngan nyéta tara dianggap serius ku
kuring, sakalieun aya nu serius gé,
hayang nepungan ka kolot. Ih, haré-haré wé tara ieuh di waro. Alesan téh
tacan kapikiran keur rumah tangga. Aya lalaki nu kacida bogoh ka kuring. Kitu
deui kuring sabenerna bogoh ka manéhna. Hahadéan jeung manéhna aya kana 4 tauna. Ngan manéhna
can kungsi apal ka imah kuring. Kitu
deui kulawarga kuring, can kungsi apal yén sabenerna kuring boga calon. Asa can
siap rarasaan téh. Ké wéh mun geus boga imah, lamun geus berhasil angkeuhan téh.
Tapi dikersakeun manéhna beut pindah gawé ka luar propinsi, ti dinya pleng taya
laratan. Padahal haté mah teu weléh sono, teu weléh miharep.
Reg mobil eureun hareupeun aula.
Teu langsung ka imah. Ngelemet ka aula, bisi aya jelema. Sanggeus katingali suwung,
taya sasaha. Sup asup. Nelek-nelek sakurilingin. Katingali bayatak urut
kariaan. Sanajan geus diberesihan, sésa-sésa
kariaan katingali. Korsi mah geus dibéréskeun merenah disisi, geus
ditilep-tilepkeun. Leumpang beuki ka hareup, ka rohang utama. Paragi pangantén
jeung tamu masamoan. Cingogo, waktu ningali manglé nu maluguran. Gancang dicokot
diambung seuseungitna. Teup pameunteu kana korsi pangantén nu masih aya.
“Bagja pisan nya, pami manglé éta
tiasa aya dina sanggul Maya. Seungit. Bagja pisan, malati nu jadi saksi
maheutkeun pasini.” Kuring neuteup ka pagantén awéwé nu sanggulna dipinuhan malati.
Panjang nepi kana cangkéng. Katingali nambah nyari.
“Pasti ké kalaksanakeun kénging
manglé.”
Manéhna
ngagelenyu sarua neuteup pangantén.
“Mun hoyong téréh
nikah cenah kedah maok manglé ti pangantén.”
Manéhna teu ngawaro. Ngan ngiles.
Sigana keur nguriling kana dahareun. Tapi teu lila ngurunyung. Ngaharéwos
kana ceuli. ”Manglé keur Emay ti akang.” Cenah nerapkeun éta
manglé
dina ceuli kuring. Seungit nakeran.
“Kenging ti mana?”
“Nu penting téréh
laksana. Héhé.”
Manéhna
ngahéhé.
Teu ningalikeun jalma nu malencrong. “Iraha atuh Akang tiasa ka bumi. Hoyong
geura tepang sareng Ibu rama.” Teuing geus sabaraha puluh kali ieu pananya
ditepikeun.
“Insya alloh sakedap deui.” Dijawab
ku imut. Leungeun pageuh nyekelan manglé, diambung taya kabosen.
“Emay!” ti tukang aya sora.
Lamunan nyinglar.
Apal kana sorana. Ngarérét
ka tukang bari jeung angger cingogo. Sapatu hideung, asa apal. Pasti. Ngayakinkeun,
panon maju tina suku kana calana ka luhur kaméja biru. Enyaan. Bréh
paadu teuteup jeung manéhna.
“Dadan!” tipepereket nyekel
manglé
na ranggeuman. Nahan galura nu rosa jeroeun dada.
“Emay. Hampura akang. Akang teu
apal saha Astri. Hampura.” Cenah dumareuda.
Kuring nangtung neuteup manéhna.
Lalaki nu salila ieu dianti. Lalaki nu teu weléh ngagedurkeun birahi. Siga peuting
harita, kuring sadrah dina rungkupan peuting, teu kawasa ku teuteupna. Peunting
panungtung saacan manéhna ngiles.
“Nitip Astri.” Ngan sakitu. Kuring
kaluar ningalkeun manéhna. Ninggalkeun manglé nu maluguran katebak angin
peuting nu rintih ngahaleuangkeun kingkin.***