Malati Ngait na Ati

Dimuat di Majalah Mangle, 18-24 Mei 2017

Malati Ngait na Ati

Ku Nina Rahayu Nadéa

                “Inna lillahi wa inna ilayhi raji'un.” Biwir ngagerenyem. Panon manco kana HP anu keur dicekel. Teu percaya kana naon anu dibaca.

                SMS ti Wina dibaca deui. Angger kitu eusina. Bu Ruri, guru IPS geus mulih kajati mulang ka asal.

                “Din. Pasosoré urang ka ditu, nya. Méh Wina aya batur.” SMS ti Wina datang  deui.

                “Ya.“ SMS dibales pondok. Pangacian ngulampreng ka mangsa keur SMP. Bu Ruri guru  nu bageur tapi tegas. Tara  nundutan lamun diajar ku Bu Ruri mah. Ngajarna  pikaresepeun. Ngajar heunteu ngan saukur ceramah tapi dimodifikasi ku métode séjén. Intina sangkan caina hérang laukna beunang. Sangkan materi asup bari jeung barudak katangen gumbira. Anu nambah resepna Bu Ruri nyadiakeun reward ogé punisment.  Reward ku cara méré béntang anu dikumpulkeun. Béntang anu loba berarti nilaina alus, kalan kalan ogé ku cara méré coklat. Coklat  anu dibagikeun ka murid lamun éta murid bisa ngajawab pananya ti Bu Ruri.

                Siga harita. Bu Ruri nitah maca materi ngeunaan  perekonomian di negara Indonesia.

                “Ulangan, Bu?” jol itu jol ieu pada nanya.

                “Angger ari dititah maca téh ngadon nanyakeun ulangan. Naha lamun teu ulangan moal maca kitu?” Bu Ruri malik nanya. “Pokona sok apalkeun. Aya permainan ti ibu. Tah nu bisa ngajawab engké dibonusan coklat.”

                “Asiiik.” Barudak giak nakeran. Kaciri sumangetna. Kelas anu tadina gandéng ngadadak jempling.  Anteng maraca.

                Néééét.

Bél disada. Barudak riweuh. Pédah tadi Bu Ruri nyarita. Mun bél disada, tandaning buku kudu diteundeun. Di luhureun méja mah  tong aya buku.

                “Bu, tong waka ayeuna atuh quisna.”

                “Ayeuna kétang, Bu.” Nu pro jeung nu kontra kadéngé. Sanajan geus apal kana pamadegan Bu Ruri. Putusanna teu bisa dionggét onggét. Tapi sigana téh angger panasaran. Angger ménta  lolongkrang.

                “Apal lagu potong bébék?” Bu Ruri nanya.

                “Apal. Asiik ngalagu.”

                “Hidep kabéhanana ngalagu potong bébék bari jeung mikeun ieu bola.” Bu Ruri némbongkeun bola anu keur dicekel. “Bola kudu dipapaykeun terus, dimimitian ti hareup. Mapay terus nepi ka lagu Potong bébék lekasan. Dina panungtung lagu potong bébék lekasan. Tah nu kabagéan nyekel  bola, nangtung sarta nyokot kertas anu aya di jero bola. Terus dibaca sarta kudu dijawab. Lamun teu bisa, kaci dibikeun ka batur kitu satuluyna nepi ka aya nu ngajawab.“ Bu Ruri mungkas carita.

                Diajar téh enyaan sumanget. Kaubaran pisan bosen waktu pelajaran PKN téh. Enya, apanan saacan IPS téh pan pelajaran Pak Johan. Nyatet terus aya kana dua kacana. Geuleuh. cenah mah kurikulum 2013 tapi angger wé  nyatet. Leuheung diterangkeun  da ieu mah tara. Méré tugas nyatet pleng wé manéhna mah teu embol embol deui ka kelas. Ari  Bu Ruri? Matak resep nakeran. Harita kabéh murid nyanyi potong bébék dibarung ku keprok. Ari bola anu dieusi kertas soal téa. Terus dipapaykeun ti hiji murid nepi ka muid lain. Kitu jeung kitu nepi ka lagu réngsé. Dina waktuna rumpaka lagu béak. Murid nu kabagéan nampa bola téa, nangtung sarta nyokot soal di jero bola. Lamun bisa langsung dijawab. Lamun heunteu éta soal dibikeun kanu lain. Kitu jeung kitu nepi ka aya murid anu mampuh ngajawab. Anu bisa ngajawab, ku bu Ruri dibéré reward. Coklat. Sedengkeun anu teu bisa ngajawab dibéré punishment.

                Lebah punishment anu matak pikaseurieun téh, teu jiga ngahukum. Hiburan leuwih cocogna. Barudak aya nu dititah niru niru gaya sato, nyanyi, jogéd malah aya ogé anu kabagéan ngagombal, atawa macakeun puisi anu ditujukeun ka murid béda jinis. Eusi puisi téh intina si lalaki bogoh ka murid awéwé sarta kudu daék jadi kabogohna. Jeung lainna. Ah,  pokona ramé ...

                Tah, kuring harita katiban sial. Riki kabagéan jadi pasangan  kuring, tur macakeun puisi. Sakelas éak éakan, ningai kuring anu  beureum beungeut. Adu hareupan jeung  Riki. Kabéh sakelas geus apaleun kuring kacida geuleuhna ka Riki. Éta pédah buukna rancung jeung kulitna hideung. Caludih katingalina.

                Kuring abrig abrigan waktu  Riki macakeun puisi. Manéhna? Enya Riki siga anu manggih kasempaten. Puisi ngahaja dialus alus macana, paneuteupna teu lésot ti kuring. Kuring ngan wasa nutup beungeut. Hayang ceurik. Geuleuh. Ah, kabéh rasa pagaliwota.

                “Cocog pisan. Sigana jodo.” Bu Ruri nyarita. Sakelas surak. Nganteurkeun kuring anu langsung nyuuh kana méja.

*

                Jangjian  jeung babaturan saalumni. Utamana mah anu sakelas. Kira jam tilu sanggeus bubar sakola. Langsung ka imah bu Ruri. Kabeneran teu pati jauh ti sakola kuring mah. Di imah bu Ruri geus nyampak babaturan sakelas. Aya Wina, Andi, Ropi.jeung lainna deui.

                “Teu nyangka nya, Din?”

                “Enya. Asa kamari urang ngariung jeung bu Ruri. Resep ku ngajarna. Bageur deuih.” Ropi  ngilu nyarita.

                “Din. Iraha panggih terakhir jeung bu Ruri?” Wina nanya ka kuring. Apaleun manéhna mah yén kuring mindeng ka sakola SMP, ngariung jeung barudak pramuka.

                “Basa poé Saptu. Ngan Dini teu ngobrol, da bu Ruri katangen keur riweuh mariksa ulangan barudak. Duh, asa nyeri haté Dini téh. Padahal  biasana Dini nyampeurkeun, sarta mantuan mariksa. Harita mah atuh da enya keur riweuh ngetik, balikna katangen Bu Ruri keur anteng kénéh mariksa. Teu wani ngangganggu.” Kuring ngarénghap.

“Din, sareng saha ka dieu?” Ti tukang aya nu noél.

“Eu.. Riki?” kuring nanya. Pangling kana tetempoan. Nampanan leungeun Riiki anu ngajak sasalaman.

                “Urang ka makam, yu?” Riki nyarita.

                “Hayu.” Wina nangtung dituturkeun kunu lain ogé kuring.

                Cindekul. Maca doa sabisa bisa. Taneuh beureum jeung seungitna malati ngahiliwir. Sili teuteup jeung nu lain. Cipanon teu kaampeuh bedah. Ah, Bu Ruri teu nyangka geuning umur. Anjeun téh guru anu kacida dihormatna. Jadi idola para murid sakabéh. Hiji dua babaturan geus amitan. Kuring tonggoy nguntun lamunan.Mulungan  panineungan.  

                “Din, teu nyangki nya.” Riki nyarita. Pameunteu pindah ka kuring. Neuteup sakedapan. Buuk rancungna leungit. Kitu deui awakna beresih. Berséka. Ah, waktu mémang geus ngarobah pasipatan. Neut neutan maju déwasa.

                Kuring unggek. Nyokot malati anu aya luhureun tetengger. Seungit nyambuang.

                “Tipayun nya tos sonten.”  Cengkat lalaunan.

                “Hayu wé sareng.” Riki nuturkeun. Ngahurungkeun motor nu teu pati jauh ti dinya.         “Urang ngabaso heula nya. Kersa teu?’

                “Euu...” Bingung ngajawabna.

                “Masih geuleuh ka Riki? Demi Dini. Ayeuna mah rambut Riki teu rancung. Demi Dini ogé ayeuna mah Riki rajin ngaberesihan awak.”Riki imut.

                Kuring ngabalieus. Nyeuseup malati anu kacida seungitna.

                “Kersa nya?” Riki semu maksa.

                “Hayu.” Gancang naék kana maotor. Malati diteueulkeun kana dada. Karasa ngaitna kana ati.***

Berbeda Itu Indah

Dimuat di Majalah Bobo, 11 Mei 2017

Berbeda itu Indah

Oleh Nina Rahayu Nadea

            “Ngak mau. Adi ngak mau dipasakin sama Ibu.” Adi bersungut.

            “Tapi coba lihat sayang. Ibu sudah masak kesukaanmu. Nasi goreng dicampur ati ayam.” Ibu merayu.

            “Masakan Ibu ngak enak, ingin masakan Ayah.” Adi tetap merenggut.

            Ibu terdiam. “Ayah dari Shubuh tadi sudah berangkat. Ada acara di Jakarta. Ayo, sarapan dulu sedikit saja, biar tidak masuk angin.” Suara Ibu tetap lembut.

            Dengan malas Adi menyuapi nasi sedikit demi sedikit.

            Ya, Ibu memang tidak pandai memasak. Pasakan Ibu  kalah hebat dengan pasakan Ayah. Ayah jagonya masak. Karena kehebatannya itu, seringkali Ayah didaulat memasak dalam acara keluarga besar. Adi sangat suka. Karena setiap hari Ayah selalu menyiapkan sarapan untuk anggota keluarga di rumah.

            Hari Minggu adalah hari yang menyenangkan. Ayah akan membuat makanan yang spesial. Dari mulai membuat kue, sirup atau apa pun pasti Ayah bisa. Resep baru selalu dicoba Ayah untuk membahagiakan mereka.

            Kini? Seminggu harus kehilangan Ayah. Dan selama itu terpaksa menikmati masakan Ibu.

            “Yah, kapan pulang?” SMS dari Adi segera terkirim.

            Lama tak dijawab. Mungkin acara Ayah sedang padat. Barulah beberapa jam kemudian Ayah membalas SMS.

            “Sabtu malam, Di. Memang kenapa?”

            “Ingin cepet ketemu Ayah. Ingin segera merasakan masakan Ayah. Masakan Ibu ngak enak. Ayah tau kan, Ibu tak pandai memasak. Tiap hari masakannya hanya telur atau nasi goreng.” SMS berisi curhat pun segera terkirim.

            “Iya, nanti Ayah buatkan sesuatu yang spesial buat Adi.“ Ayah  mengakhiri SMSnya.

*

            Sabtu malam. Adi menunggu kedatangan Ayah. Berulangkali melirik jam yang nemplok di depan meja belajar. Jam 10 lewat. Ingin sekali Adi menunggu Ayah. Tapi kantuk datang tak tertahankan. Akhirnya tertidur pulas.

            “Ayo, Di, bangun. Ayah buatkan sesuatu untuk Adi.” Suara  yang dirindu Adi terdengar.

            “Waw, Ayah pulang. Hore!” Adi bersorak girang.

            “Ayo cepat mandi dahulu.”

            “Iya... iya.... pasti.” Tanpa diperintah dua kali Adi langsung pergi ke kamar mandi.

*

            “Ke mana kita, Yah?”

            “Jalan Braga. Ada pameran buku. Sekalian ngantar Ibu.” Kata Ayah. Pandangannya lurus  ke depan. Kosentrasi  menyetir mobil.

            “Pasti deh, Ibu memborong buku lagi.”

            Ibu dan Ayah hanya tersenyum.

            “Ibu masuk dulu, ya. Sudah ditunggu panitia.” Ibu keluar dari mobil. Ketika sampai di tujuan.

            “Ya. Nanti Ayah menyusul. ‘

            Beberapa saat Adi dan Ayah bekeliling. Melihat lihat buku yang banyak dijual. Adi pun ngiler melihat buku yang sangat banyak dengan harga yang murah. Beberapa buku pun akhirnya dibelikan Ayah.

            “Ayo, kita ke dalam sebentar saja.’

            “Ya.” Jawab Adi pendek. Matanya tetap berkeliling melihat buku yang berderet.

            “Baiklah hadirin yang terhormat, kita saksikan acara selanjutnya. Ikatlah Ilmu dengan Tulisan. Yang akan disampaikan oleh Ibu Widiati Asmaningrum.”

            “Widiati?  Ibu, ya?” Adi melirik ke arah Ayah.

            “Iya. Ayo lihat.” Ayah mencari kursi yang kosong.

            Adi melihat acara yang disajikan Ibu mulai awal dari akhir. Penonton mengikuti acara dengan antusias diskusi tentang kepenulisan. Adi tahu ibunya memang penulis. Sudah menerbitkan puluhan buku. Tapi baru kali ini Adi melihat langsung kegiatan yang dilakukan Ibu. Betapa kagumnya orang-orang pada Ibu. Coba saja, di sesi akhir ibunya masih saja diburu. Bahkan ada yang meminta tanda tangan.

            “Ibu benar-benar hebat.” Batin Adi.

            “Kenapa?” Ayah melihat Adi yang tak berkedip melihat acara.

            “Ternyata Ibu hebat sekali. Adi selama ini telah hilap. Selalu melihat ibu dari kekurangan. Makasih Ayah sudah membawa Adi ke sini. Mulai sekarang Adi akan berubah.” Adi menunduk. “Bu, maafkan Adi, yah.” Kata Adi ketika bertemu Ibu.

            “Maaf?” kening Ibu berkerut.

            “Kini, Adi mengerti bahwa manusia mempunyai kekurangan dan kelebihan. Adi bangga sama Ibu. Ayah memang jago memasak tapi tak pandai menulis. Dan Ibu sangat jago menulis.”

            “Perbedaan itu indah, Di.” Ayah mengelus kepala Adi. Rupanya Ayah sengaja mengajak Adi ke sini agar sikap Adi  berubah.***

           

Dina Jero Panjara

Dimuat di Majalah SundaMidang, 25 April - 25 Mei 2017.

Dina Jero Panjara

Ku Nina Rahayu Nadéa

                Bray  jandéla muka. Sanggeus kadua leungeun nyurungkeun. Hawa seger sumulusup  ka jero  rohangan. Karasa tirisna. Jékét anu dipaké, dislétingkeun nepi ka luhur.  Paneuteup angger ka hareup.  Tilu gazébo katingali caian. Dimandian ibun peuting. Gazébo nu ngahaja dijieun pikeun ningtrimkeun pikir, nyawang mangsa nu geus kasorang. Panineungan samemena neuteup upluk aplakna sawah tina gazébo. Kekembangan sakurilingeun gazébo oyag kahiliwirkeun angin nu rintih. Imut ningali kukupu nu euntreup nyeuseup madu kembang. Katangen gumbira ocon jeung babaturanna.

                Tapi kalilaan mah imut téh leungit baganti ku kasedih. Mingkin sedih waktu neuteup kukupu téh hiber ngajauhan. Diteuteup nepi ka ngilesna.

                “Ah, bagja temen jadi kukupu.” Gerendeng jeroeun dada.

                “Sum.” Kadéngé  nu nyalukan.

                “Kah.... Ké sakedap.” Gura giru neundeun lamunan. Nangtung nyampeurkeun kanu ngulahék na korsi roda. “Bade ka jamban?” Kuring nanya.

                Manéhna unggek. Korsi didorong ku kuring muru ka cai. Kang Sobana. Lima taun jadi salaki kuring, kasakitna beuki kanceuh. Ukur jagjag sabulan ti ngadahup.

                Baheula mah mindeng ngahayal. Sok nyawang... bagja temen jadi jalma beunghar. Harta ngaleuya. Bisa  ulin ka ditu ka dieu. Meuli baju anu aralus. Pelesiran ka mamana. Atuh kitu deui perkara dahareun. Tingal am. Babari da sagala bisa kebeuli ku ngaran duit.

                Hayalan  laksana. Dina umur satengah abad. Tur reuay incu beut aya nu ngajak kawin. Jalma beunghar. Pamustungan nampa, sanggeus dipikir dibulak balik embung nyusahkeun nu jadi barudak. Rumasa hirup ukur ngandelkeun paméré barudak. Sanajan sok boga duit tina ladang buburuh nyeuseuh tapi teu matuh. Barina gé beuki ka dieu nu nitah beuki ngurangan kaéléhkeun ku mesin cuci.

                Kang Sobana umur 70 taun. Pangbeunghaerna di lembur Cibani. Ngan geringan waé. Panyakit kolot anu beungar. Jantung, diabetes, ginjal. Kumplit. Matakna ngahaja meureun barudakna néangan batur. Ngahijikeun kuring jeung Kang sobana. Asalna mugen, tapi jol itu jol ieu pada nitah, semu maksa. Kaharti naon alesnan. Ari lain karna ékonomi mah.

                Harita kuring keur meuli sayur. Waktu aya mobil sédan ngaliwat. Kabéh ibu ibu tingdaréhém. Semu gumelis. Ngan kuring nu haré haré téh. Dua lalaki turun. Lalaki kolot jeung nu ngora sigana bapak jeung anak. Asa ngimpi waktu manéhna beut hayang panggih jeung  kuring  nepikeun pamaksudan. Kungsi mémang ngadéngé. Aya jalma beunghar nu keur néangan jodo cenah. Ukur seuri waé basa tatangga tingkecewis perkara Kang Sobana.

                “Bagja sigana mun bisa kawin ka Kang Sobana téh. Hartana ngaleuya kitu. Reunceum sigana téh. Bisa poya poya.”

                Kabeh gé anéheun naha Kang Sobana milih ka kuring, lain ka Bu Ami, randa beunghar  nu nyata nyata geus ngaharepkeun cintana. Geus ambon sorangan rék kawin jeung Kang Sobana. Apal sotéh waktu buburuh nyeuseuh di imahna. Sok apal aya sémah lalaki nu datang. Tapi kana rupa mah teu pati sidik. Ukur mangmukakeun panto wungkul. Ngan cenah jalma beunghar, Kang Sobana. Tapi ning ngolémbar ngadon milih ka kuring. 

“Tong salempang. Asum. Ké mun Bapak euweuh mah, top imah mah keur Asum jeung tong sieun teu dahar. Apanan kebon ogé sawah geus boga, ditambah pensiunan Bapak. Rék ka saha deui tamplokna ari lain ka Asum mah. Barudak kabéh geus baroga. Hirup Akang mah teuing sabaraha lila deui. Kabéh gé keur Asum.” Cenah waktu korsi roda disurungkeun asup ka kamar.

“Akang badé kulem?”

“Enya.”

Kuring ngaréndéngkeun korsi roda kana kasur. Sanggeus menerkeun bantal. Terus nyekel leungeun Kang Sobana. Bisi labuh. Disarandékeun kana bantal anu geus disadiakeun.

“Tong seuuer nyarios bilih eungap. Yeuh landongna tuang heula.” Kuring mikeun obat ka manéhna.

“Naha minggu ayeuna mah teu aya Yati jeung Uni, Sum?” Manéhna nanya anak kuring anu cikal jeung nu bungsu.

“Hayang panggih Akang téh. Geus lila. Karunya bisi teu bogaeun duit.”

“Riweuheun panginten. Tos ditransfer ku abdi éta mah.”

“Sukur atuh. Akang rék peureum heula, Sum.”

“Mangga.” Kuring ngusapan suku Kang Sobana lalaunan. Diteuteup nepi ka peureumna. Sanggeus tibra mah. Cengkat. Kaluar ti kamar. Miceun ka kesel. Neruskeun hanca nu tadi. Neuteup  ka luareun jandéla dapur.            

                Paneuteup tina hejona pasawahan, pindah. Waktu kuring malikeun awak. Leumpang sababaraha léngkah. Lukisan nu ngadaplok minuhan rohangn. Leumpang tuluy. Muter ka tiap rohangan imah nu lega. Tina tanah anu kacida lega, dibangun imah tilu bagian. Sésana mah nyéta ku kebon jeung sawah anu mayakpak.

Urang tataan hiji hiji. Ti hareup. Kahalangan ku kebon jeung garasi. Wangunan ka hiji. Imah nu sok dieusi ku Ganda anak Kang Sobana anu ka dua. Dieusi téh lamun manéhna aya. Da mimindengna mah ka luar kota. Bisnis. Sakalieun aya di imah, sémah  teu weléh ngabrul.  Baheula mah éta tempat Kang Sobana nampa sémahna, basa pamajikanna aya kénéh tur Kang Sobana jagjag. Giat kénéh kana bisnis. Éta ceuk carita Ruri, anak cikal Kang Sobana nu umurna sarua jeung kuring.

                Ka tukang  kahalangan ku kolam renang. Aya wangunan. Eusina salah sahijina rohang perpustakaan, rohang keluarga. Ngan ceuk kuring mah pantes disebut aula, lantaran tempatna kacida lega. Asup kabéh anak  Kang Sobana anu jumlahna sapuluh tur geus incuan. Dina rohangan ieu  ngajéjér poto kulawarga. Minuhan rohangan. Poto kabéh kegiatan sigana téh bakal aya di dieu. Ti mimiti incu Kang Sobana ulang taun. Keur jalan jalan ka luar negeri atawa keur ngawisudaan budakna. Poto téh némpél di dieu. Kitu deui poto kuring ayeuna mah aya di dieu bareng jeung barudak Kang Sobana.

                Rohangan ieu sok ramé. Teu waé di dieu, nepi ka meuntas ka bangunan anu di handap. Anak incu kabéh tumplek lamun aya acara. Lebaran, sukuran atawa ulang taun kudu dirayakeun. Kitu kahayang Kang Sobana. Lain karna hayang  ngahamburkeun duit, tapi nu utama na mah sangkan kabéh kulawaga bisa maksakeun datang. Ngariung. Da mun teu dikitukeun mah sigana moal aya nu datang ka imah.  Ari diwajibkeun mah. Nya sok ramé waé imah téh.  Mimindengna mah nya dihijikeun waé. Misalna nu lahirna tanggal 3 jeung 7. Dihijikeun. Kumaha kasapukan kulawarga waé. Kadang sabulan ngan hiji. Kadang sabulan aya 2 acara. Kadang nyamos. Ku sibuk téa.

                Lamun keur ruang riung saanak incu, kuring mah  ukur sakedapan cicing di dieu téh. Geus bérés acara utama. Kuring mimindengna ngelemet. Néang kanu suni. Nya di dieu pisan karesep kuring. Minangka wangunan anu katilu. Di dieu paling resep cicing. Lantaran bisa samemena neuteup upluk aplakna sawah. Neuteup gazébo, ogé balong anu laukna tingkecebek garedé. Atuh lamun kesel cicing di dieu. Kuring ka luar. Leuleumpangan mapay kebon. Terus muru ka sawah. Tapi da tara lila sieun Kang Sobana kuma onam. 

                Ceuk sasaha gé kuring bagja. Kawin kanu beunghar. Bagja? Nu puguh mah asa dina jero panjara geuningan. Duit loba tapi euweuh kabébasan.    Lantaran haté teu weléh simpé. Baheula mah imah sagéwok, récok ku incu. Balakécrakan jeung uyah jeung naon. Ari ayeuna? simpé. Di imah remen nyorangan. Budak sorangan wegah datang. Éraeun datang. Asa ka istana cenah. Kasono teu weléh moho. Enya ogé Kang Sobana kacida merhatikeun. Kabéh waragad budak jeung incu ditangkes ku manéhna. Tapi ning hésé tepungna. 

                Hirup jeung Kang Sobana mémang karasa  menyatna. Utamana keur barudak. Keur incu. Imah dipangnyieunkeun hiji séwang. Sakola dibiayaan. Atuh budak kuring nu asalna ngaligeuh ayeuna mah baroga gawé, pada mawa ku budakna Kang Sobana. Tapi kuring? Ah, kabébasan kuring geus digadékeun. Asa dina jero panjara téh lain bohong. ***